Prawidłowe ułożenie dziecka do snu

Układanie niemowląt do snu to bardzo ważna kwestia, w kontekście prawidłowego rozwoju ich ciała. W pierwszych latach życia dziecka to zadaniem rodziców jest stworzenie dla niego zdrowej i komfortowej przestrzeni do spania. Ustawienie ciała człowieka we właściwej pozycji do snu decyduje o konkretnym położeniu jego głowy, kręgosłupa i kończyn.

Tym samym, w pierwszych miesiącach życia dziecka rodzice mają kluczowy wpływ na kształtowanie się kręgosłupa, który ma służyć noworodkowi przez resztę lat.

Prawidłowo przebyte etapy rozwoju ruchowego stanowią zatem podstawę funkcjonowania w jego całym dalszym życiu. Kręgosłup dziecka po urodzeniu przypomina literę „C” i w miarę upływu czasu prostuje się oraz nabiera właściwego dorosłym kształtu. Proces ten rozpoczyna się, gdy maluszek zaczyna podnosić główkę, a kończy w chwili, kiedy dziecko potrafi już samodzielnie wstawać i chodzić, czyli do 18 miesiąca życia. 

Jaka jest prawidłowa płaszczyzna do spania?

W pierwszym okresie życia dziecka płaszczyzna snu nie może tworzyć stref twardości tj. w każdym miejscu materaca gdzie ułożymy maluszka, podparcie kręgosłupa musi być jednakowe.

Kanaliki wentylacyjne wycinane w piance, które istotnie wspomagają wentylację, powinny być zawsze tej samej głębokości.

To bardzo ważne. bo dziecko korzystające z takiego materacyka będzie miało nierówne podparcie, co może niekorzystnie wpływać na kształtujący się kręgosłup. Strefy twardości powinny być wprowadzone najwcześniej po 18-tym miesiącu, my rekomendujemy, by z nich zrezygnować w pierwszych 3 latach życia. 

Materac twardy czy miękki?

Dziecko podczas snu może wielokrotnie zmieniać ułożenie swojego ciała. Dlatego materac, na którym śpi, powinien być wystarczająco twardy, aby ułatwić mu zmiany pozycji, ale równocześnie na tyle elastyczny, aby podeprzeć powstające fizjologiczne krzywizny kręgosłupa. 

Jak bardzo powinien być twardy materac noworodka?

Zdania ekspertów są podzielone. Część uważa, że szczególnie w pierwszym okresie materac powinien być bardzo twardy. Rośnie jednak pogląd i ten zdaje się już przeważać, że materac powinien być zawsze średniotwardy, także od urodzenia.

Wszyscy eksperci są zgodni, że materac nie może być zbyt miękki (bo m.in. zwiększa ryzyko śmierci łóżeczkowej, ale również niekorzystnie wpływa na kształtujący się kręgosłup oraz tworzy nieprawidłowe przyzwyczajenia użytkowe na przyszłość).

Jak ocenić, czy materac jest wystarczająco twardy?

Niestety, odbiór użytkowy twardości jest bardzo subiektywny i każdy z nas testując materacyk dziecięcy przed zakupem różnie może sklasyfikować jego twardość. Stosowanie w opisach przez producentów stopni twardości H1-H4 (H1 miękki a H4 bardzo twardy) jest również niejednoznaczne, bo stosuje ją niewielka grupa producentów w kategorii dziecięcej.

Jak w praktyce prawidłowo ocenić twardość materaca:

• najlepiej wybierać materace w przedziale H2-H3, ew H4, pomijamy H1

• kładziemy i naciskamy całą dłoń na materacu (nie tylko palce czy podbicie dłoni)
• oceniamy środkową część materaca, bo boczne często zawierają utwardzoną piankę, która ułatwia dziecku chodzenie przy szczebelkach. ale nie służy do spania
• wahając się w zakupie między dwoma materacami, bo jeden wydaje się zbyt miękki, wybierz ten twardszy 

Poduszka w pierwszym okresie, czy jest potrzebna?

Poduszka, wbrew powszechnemu przekonaniu, nie zapewnia idealnego, okrągłego kształtu główki noworodka. Wręcz przeciwnie, dziecku trudniej jest wykonywać ruchy głową na miękkim i zapadającym się podłożu, a co za tym idzie, zwiększa się niebezpieczeństwo utrwalenia asymetrii czaszki.

Ponadto poduszkę często podkłada się nie tylko pod głową, ale też pod tułowiem i barkami dziecka. Taka pozycja sprawia, że maluch może odginać tułów do tyłu i przyciągać głowę do klatki piersiowej. Ułożenie poduszki w łóżeczku lub pod klatką piersiową, gdy dziecko leży na brzuchu, utrudnia z kolei unoszenie i przekręcanie główki oraz może stanowić realne zagrożenie dla zdrowia i życia dziecka, w razie ulewania lub zakrztuszenia się.

Kiedy i jak prawidłowo używać poduszki klin

Jeżeli dziecko ma problemy z oddychaniem przy infekcjach, refluks żołądkowo–przełykowy lub inny medyczny problem, dający powód do ułożenia głowy wyżej, odpowiednim rozwiązaniem mogą być kliny, które taką pozycję zapewnią.

Należy pamiętać, że właściwie ułożony klin to taki, który wsunięto pod materac, aby stworzyć równię pochyłą, nie zaburzającą prawidłowej symetrii ciała dziecka.

Klin może być także dodatkowym czynnikiem, gwarantującym komfort użytkowania materaca, kiedy np. dziecko ząbkuje. Równia pochyła zdecydowanie ułatwia wówczas oddychanie maluszka. Klin powinno się także dobierać pod konkretny typ materaca, aby nie ograniczać jego możliwości wentylacyjnych.

Na rynku dostępne są obecnie takie, których pokrowce, dzięki swojej budowie, mają właściwości antybakteryjne.

Stosowanie poduszek ortopedycznych może pomóc dziecku z asymetrią czaszki, ale nie jako działanie profilaktyczne.